Trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều khó khăn; hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh bị đình trệ do thiếu vốn sản xuất, sản phẩm làm ra khó tiêu thụ đã tác động trực tiếp đến việc làm, thu nhập và đời sống của người lao động.
Đặc biệt là việc các chủ doanh nghiệp chậm thanh toán tiền lương và đóng các khoản bảo hiểm cho người lao động, ảnh hưởng không nhỏ đến quyền và lợi ích chính đáng của họ. Nhận thức rõ nguy cơ quyền và lợi ích của người lao động bị vi phạm, năm 2013 Liên đoàn Lao động Gia Lai đã tập trung làm tốt chức năng đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; tham gia kiểm tra, giám sát việc thực hiện chế độ, chính sách, pháp luật lao động và công đoàn; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế và xã hội trên địa bàn.
Đại hội IX Công đoàn tỉnh Gia Lai. Ảnh: TUGL/Đăng Vũ
Theo số liệu của Bảo hiểm xã hội Gia Lai, tình trạng nợ đọng, chậm đóng và trốn đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp của một số đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng. Tính đến cuối tháng 11 năm 2013 còn 54 đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp của gần 3.000 công nhân viên chức và người lao động từ 05 tháng trở lên với tổng số tiền trên 39,2 tỷ đồng
Nhận thức rõ chức năng và nhiệm vụ của mình nên ngoài việc tổ chức khảo sát tình hình việc làm, thu nhập của người lao động tại một số doanh nghiệp trên địa bàn, trong năm 2013 Liên đoàn Lao động Gia Lai đã tích cực tham gia cùng với các đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh kiểm tra việc thực hiện nghĩa vụ đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động của các doanh nghiệp. Qua kiểm tra, đoàn đã phát hiện 100% doanh nghiệp được kiểm tra vi phạm nghĩa vụ đóng các khoản bảo hiểm cho người lao động và kiến nghị các doanh nghiệp trên phải nộp cho cơ quan Bảo hiểm xã hội địa phương hơn 6,3 tỷ đồng tiền nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp tính đến thời điểm kiểm tra 30/6/2013; trong đó có trên 590 triệu đồng tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp của người lao động đã trích nộp từ tiền lương nhưng một số doanh nghiệp chưa nộp về cơ quan Bảo hiểm xã hội theo luật định. Đồng thời đoàn kiểm tra cũng yêu cầu các doanh nghiệp làm thủ tục đề nghị cơ quan Bảo hiểm xã hội Gia Lai thanh toán chế độ thai sản theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội cho 59 trường hợp với số tiền trên 370 triệu đồng; thanh toán chế độ ốm đau cho 311 lượt người lao động với số tiền trên 182 triệu đồng do doanh nghiệp nợ đóng tiền bảo hiểm xã hội nên chưa được cơ quan Bảo hiểm xã hội giải quyết theo quy định. Liên đoàn Lao động cũng đã tích cực tham gia với đoàn kiểm tra liên ngành của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam kiểm tra tại 2 doanh nghiệp trung ương đứng chân trên địa bàn là Công ty cổ phần Sản xuất vật liệu và Xây dựng công trình 117 và Công ty cổ phần Sông Đà 3. Qua kiểm tra đã kiến nghị thu hồi nợ tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp của 02 doanh nghiệp này từ năm 2011 đến tháng 5/2013 với số tiền trên 8,7 tỷ đồng; trong đó kiến nghị 01 doanh nghiệp phải nộp ngay vào tài khoản thu của cơ quan Bảo hiểm Xã hội số tiền 198,5 triệu đồng doanh nghiệp đã thu của người lao động.
Ngoài ra Liên đoàn Lao động tỉnh cũng đã tham gia cùng với đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh kiểm tra tình hình thực hiện công tác an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ tại 10 đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Qua kiểm tra, đoàn đã có 166 kiến nghị với các doanh nghiệp về nội dung công tác an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ mà các doanh nghiệp này chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, để góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, Liên đoàn Lao động Tỉnh đã ban hành quyết định kiện toàn tổ chức bộ máy Văn phòng tư vấn pháp luật. Trong năm 2013, Văn phòng tư vấn pháp luật đã tư vấn về chế độ chính sách pháp luật lao động cho 24 trường hợp.
Tuy chưa nhiều và kết quả đạt được chưa như mong muốn nhưng với việc Liên đoàn Lao động đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của người lao động đã phần nào thể hiện được ý thức về vai trò trách nhiệm của mình đối với người lao động của Liên đoàn. Và, với những kết quả đạt được qua việc thanh tra, kiểm tra, quyền và lợi ích chính đáng của người lao động được bảo vệ tốt hơn; các chủ doanh nghiệp đã quan tâm nhiều hơn đến việc thực hiện các nghĩa vụ đối với người lao động theo quy định của pháp luật, nhất là đóng các khoản bảo hiểm, thực hiện vệ sinh an toàn lao động và phòng chống cháy nổ. Cũng chính vì thế người lao động từng bước tin tưởng, gắn bó với tổ chức công đoàn của mình hơn, tích cực tham gia các phong trào do tổ chức công đoàn phát động, góp phần làm cho kết quả hoạt động của Liên đoàn Lao động tỉnh nhà trong năm 2013 toàn diện hơn.
Anh Thư