Tính đến ngày 31/12/2018, toàn tỉnh có 2.159 trưởng thôn, làng, tổ dân phố; trong đó có 1.090 trưởng thôn, làng, tổ dân phố không phải là đảng viên (chiếm 50,5%) và 1.069 trưởng thôn, làng, tổ dân phố là đảng viên, chiếm 49,5%; trong đó có 190 bí thư kiêm tổ trưởng thôn, làng, tổ dân phố, chiếm 8,8%.
Trong số 1.069 đồng chí trưởng thôn, làng, tổ dân phố là đảng viên, có 190 thôn, làng, tổ dân phố thực hiện bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, làng, tổ dân phố (chiếm tỷ lệ 8,8%).
Trong những năm qua, trưởng các thôn, làng, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh đã tích cực vận động và tổ chức nhân dân thực hiện tốt dân chủ ở cơ sở; tổ chức xây dựng và thực hiện quy chế, quy ước, hương ước của thôn, làng, tổ dân phố theo quy định của pháp luật; tập hợp, phản ánh, đề nghị chính quyền cấp xã giải quyết những kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của nhân dân trong thôn, làng, tổ dân phố; tổ chức nhân dân tham gia thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, phong trào “Dân vận khéo”, phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng gia đình văn hóa, tiến bộ, giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tội phạm và các tệ nạn xã hội tại nơi cư trú... báo cáo kịp thời với ủy ban nhân dân cấp xã những hành vi vi phạm pháp luật. Qua đó, giúp hệ thống chính trị cơ sở xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của địa phương đạt hiệu quả.
Đặc biệt, đối với các thôn, làng, tổ dân phố thực hiện chủ trương nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, làng, tổ dân phố đã bước đầu đạt được một số kết quả, góp phần phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện của bí thư chi bộ, quản lý, điều hành của thôn trưởng, tổ trưởng tổ dân phố trên tất cả các lĩnh vực ở khu dân cư một cách đồng bộ, hiệu quả. Phát huy được năng lực cá nhân, tính năng động, sáng tạo dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của cán bộ, hạn chế tình trạng trông chờ, ỷ lại, né tránh, nể nang trong công việc; thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ tạo sự đồng thuận trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân… Đồng thời, việc nhất thể hóa này góp phần tinh gọn cơ cấu bộ máy từ cơ sở, tạo sự thống nhất, đồng thuận từ việc ban hành chủ trương cho đến khâu tổ chức thực hiện, phát huy vai trò nòng cốt “Đảng trong dân”. Từ đó, có những chỉ đạo, điều hành phù hợp, sát thực tiễn, đảm bảo tính khả thi cao.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy cũng đã đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể nhằm bố trí, giới thiệu đảng viên ứng cử chức vụ trưởng thôn, làng, tổ dân phố. Theo đó, phấn đấu đến hết năm 2020, tỷ lệ trưởng thôn, làng, tổ dân phố là đảng viên đạt tỷ lệ 70%; đồng thời thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
Một là, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và nhân dân để có sự quan tâm hơn, quyết tâm cao, phấn đấu trong thời gian ngắn nhất các trưởng thôn, làng, tổ dân phố đều là đảng viên. Đối với các địa phương có tỷ lệ cao trưởng thôn, làng, tổ dân phố chưa là đảng viên cần có sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy. Làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về việc trưởng thôn, làng, tổ dân phố là đảng viên là rất cần thiết, có kế hoạch, giải pháp cụ thể để triển khai thực hiện đến năm 2020 và 2025.
Hai là, tăng cường công tác phát triển đảng viên ở khu dân cư; chú trọng đối tượng là trưởng thôn, làng, tổ dân phố. Các cấp ủy tiến hành rà soát kế hoạch, mục tiêu, chương trình công tác phát triển đảng viên, xây dựng tổ chức đảng ở khu dân cư, nhất là ở các thôn, làng chưa có đảng viên, chưa có chi bộ độc lập; chỉ rõ nguyên nhân của những ưu điểm, khuyết điểm và giao nhiệm vụ cụ thể cho các cấp ủy cơ sở trong việc phát triển đảng viên phù hợp với tình hình, đặc điểm của địa phương, đặc biệt quan tâm tới đối tượng là các trưởng thôn, làng, tổ dân phố. Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát huy vai trò của mặt trận, các đoàn thể chính trị - xã hội để tuyên truyền, giáo dục, phát hiện và bồi dưỡng quần chúng ưu tú kết nạp vào Đảng.
Ba là, cấp ủy các cấp tăng cường chỉ đạo việc thực hiện nhất thể hóa bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, làng, tổ dân phố, chi bộ giới thiệu đảng viên ứng cử chức vụ trưởng thôn, làng, tổ dân phố; có quy trình tiến hành chặt chẽ, bảo đảm sự đồng thuận cả trong quần chúng và tổ chức đảng. Lựa chọn những đảng viên có trình độ, năng lực, có uy tín cao trong cộng đồng dân cư để giới thiệu bầu giữ chức vụ trưởng thôn, làng, tổ dân phố. Đồng thời, coi trọng công tác kiểm tra, giám sát đội ngũ cán bộ kiêm nhiệm này, tránh lạm quyền, tiêu cực trong thực hiện nhiệm vụ khi được “dân tin, Đảng cử”.
Bốn là, cấp ủy các cấp phải tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ theo đúng Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW, ngày 06 tháng 7 năm 2018 của Ban Tổ chức Trung ương về một số vấn đề về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; Công văn số 2096-CV/TU, ngày 22 tháng 11 năm 2018 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ hằng năm. Việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ sẽ góp phần tăng cường năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, ý thức, trách nhiệm của đảng viên.
Thanh Hằng