Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh (ảnh internet)

Quyết định của Bộ Chính trị cũng nêu rõ, mọi công tác có liên quan đến thi hài của Hồ Chủ tịch phải thể hiện được sự trong sáng và đức tính giản dị, gần gũi quần chúng của Người. Trong công tác thiết kế Lăng, cần thấu suốt, nắm vững và đáp ứng các yêu cầu: bảo đảm giữ gìn thi hài Hồ Chủ tịch nguyên vẹn và lâu dài, chống được các biến động có hại của khí hậu, thời tiết, có kế hoạch giữ gìn an toàn; thể hiện được tính cách hiện đại mà vẫn giữ mầu sắc dân tộc, trang nghiêm nhưng giản dị; bảo đảm sự thuận tiện cho nhân dân, cán bộ và khách nước ngoài đến viếng đông và liên tục; bảo đảm sự kiên cố, bền vững của công trình; Lăng Hồ Chủ tịch đặt ở khu Ba Đình lịch sử. Bộ Chính trị chỉ thị cho các ngành, các cơ quan có trách nhiệm phải cố gắng làm nhanh, làm tốt việc xây dựng Lăng để đồng bào ta có thể sớm được đến viếng và chiêm ngưỡng Hồ Chủ tịch.

Trước yêu cầu đó, tháng 11-1970, Trung ương Đảng và chính phủ thành lập Ban phụ trách xây dựng Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, do đồng chí Đỗ Mười, ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ kiêm Bộ Trưởng Bộ Xây dựng làm trưởng ban. Ngày 31-12-1971, Bộ Chính trị duyệt “phương án số 1” - phương án thiết kế cuối cùng về Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Phương án thiết kế này được các nhà kiến trúc sư, kỹ sư nổi tiếng của Liên xô giúp ta thiết kế kỹ thuật, đứng đầu là kiến trúc sư Garon  Ixacôvis, xưởng trưởng ưởng thiết kế số 7 của Viện thiết kế các công trình văn hóa và thể thao mang tên B.X.Mêdenxép

Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh hiện nay là một trong 120 phương án được chọn từ 16 đơn vị tham gia thiết kế, sau đó chọn 38 phương án mẫu Lăng đem triển lãm và trưng cầu ý kiến nhân dân ở năm địa điểm: Hà Nội, Hải Phòng, Nghệ An, Sơn La, Thái Nguyên và có 70 vạn lượt người xem, có 35.000 ý kiến tham gia xây dựng thiết kế.

Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi công xây dựng ngày 2-9-1973. Lực lượng xây dựng gồm người của 26 tỉnh, thành phố, 14 bộ và tổng cục, 14 dân tộc. Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và lễ đài xây dựng tại Quảng trường Ba Đình, nơi lễ đài cũ. Lăng cao 21,6 mét. Khối bệ Lăng có 3 cấp, cấp thứ nhất dài 31 mét, cấp thứ hai dài 25,8 mét và cấp thứ ba dài 20 mét. Lễ đài mỗi bên dài 66 mét, có đủ chỗ đứng cho gần 1.000 người. Quảng trường rộng 35.000 mét vuông có 168 ô cỏ, chứa được gần 20 vạn người.

Đá ốp Lăng gần một vạn mét vuông, gồm 27 loại đá, trong đó có 11 loại đá do các tỉnh: Thanh Hóa, Cao Bằng, Hà Tây, Yên Bái giử về. Đá đổ bê tông là của Thác Bà, cát của Hòa Bình. Công trình được đổ hơn hai vạn mét khối bê tông. Gỗ làm cửa, lan can và các tiện nghi trang trí trong Lăng phần lớn là gỗ quý do đồng bào miền Nam và Tây Nguyên gửi ra, gồm các loại gỗ gụ, trắc, nụ, hương tía, đinh hương, lát,... trong đó có gỗ - tấm lòng của đồng bào các dân tộc Gia Lai được đến bên Người. Cây và hoa trồng trong Lăng và khu vực quanh quảng trường gồm rất nhiều loại cây, hoa ở khắp nơi trên đất nước gửi về và được chăm sóc hết sức công phu.

Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh khánh thành ngày 29-8-1975, nhân dịp 6 năm ngày mất của Người và đất nước mới được hoàn toàn thống nhất, không một người dân Việt Nam nào khỏi bùi ngùi khi trong ngày sum họp đại gia đình các dân tộc Việt Nam lại không có Bác. Từ dạo ấy đến nay, hàng triệu người đã đến viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh với tình cảm thiết tha và biết ơn Người vô hạn.

Nguyễn Xuân Phước