Quang cảnh Hội thảo
Tây Nguyên là vùng cao nguyên rộng lớn, gồm 5 tỉnh: Lâm Đồng, Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai và Kon Tum. Có diện tích chiếm khoảng 16,3% tổng diện tích tự nhiên và diện tích rừng tự nhiên lớn nhất cả nước; tài nguyên đất đỏ bazan và khí hậu phù hợp với việc phát triển cây công nghiệp dài ngày; có nhiều dân tộc cùng sinh sống với bản sắc văn hóa đa dạng, đặc trưng và nhiều điều kiện khác để phát triển kinh tế. Sau ba thập kỷ đổi mới, hội nhập, Tây Nguyên đã có thay đổi mọi mặt, song nhìn chung hiện nay vẫn còn là một vùng nghèo, sự phát triển này vẫn trên nền tảng của nền nông nghiệp truyền thống, quy mô nhỏ, phụ thuộc vào tự nhiên, phát triển các ngành khai thác tự nhiên, ít tổ chức được các chuỗi giá trị sản xuất để tạo ra giá trị gia tăng cao hơn. Các cơ chế phối hợp, liên kết vùng hiện nay chủ yếu mang tính tự nguyện, thiếu sự ràng buộc trách nhiệm, thiếu chế tài chặt chẽ. Vì thế, các mặt hàng xuất khẩu của Tây Nguyên như cà phê, hồ tiêu, cao su, hạt điều,… mới dừng lại ở sản phẩm thô, chưa tạo được giá trị gia tăng cao, tính cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường quốc tế còn yếu. Bên cạnh đó, các hoạt động liên kết nội vùng và ngoại vùng ở Tây Nguyên đã có những thành tựu mới mẻ song vẫn còn những bất cập ngày càng gia tăng như: Suy thoái trầm trọng về môi trường tự nhiên và môi trường xã hội, các hạn chế về nhân lực, giáo dục về di cư và quản lý người di cư, cùng với nhiều vấn đề phức tạp khác khiến cho quá trình phát triển bền vững của vùng Tây Nguyên bị ảnh hưởng.
Để tháo được nút thắt cản trở sự phát triển kinh tế tại Tây Nguyên, phát biểu tại Hội thảo Tiến sĩ Nguyễn Duy Thụy- Viện trưởng Viện Khoa học xã hội vùng Tây Nguyên cho rằng, cần phải tháo gỡ 3 điểm nghẽn gồm: Điểm nghẽn về cơ chế chính sách; Điểm nghẽn về khoa học và công nghệ và điểm nghẽn trong nghiên cứu, ứng dụng và khai thác tài nguyên văn hóa.
Những đề tài khoa học được báo cáo tại Hội thảo lần này, đã đề cập những vấn đề liên quan tới sự phát triển về kinh tế, xã hội vùng Tây Nguyên; vấn đề đào tạo nguồn nhân lực là người đồng bào dân tộc thiểu số địa phương; phát triển kinh tế gắn với bảo tồn văn hóa bản sắc của các dân tộc, gắn với bảo vệ và phát triển rừng, bảo vệ môi trường sinh thái; vấn đề liên kết vùng, xây dựng chuỗi liên kết trong sản xuất nông nghiệp,…Từ đó, các nhà khoa học đã đề ra các giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho vùng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, phát triển kinh tế bền vững của vùng Tây Nguyên trong thời gian tới./.